به طور کلی، طراحی رابط کاربری (UI) به هنر و علم ایجاد رابط های بین کاربر و سیستم میپردازد، که این رابطها برای ارتباط و تعامل با نرمافزارها، وبسایتها، دستگاههای موبایل، و دیگر انواع سیستمهای رایانهای استفاده میشود. پیش تر در مورد زبانهای برتر برنامه نویسی صحبت کردیم که قبل از طراحی سایت یا نرم افزار میتوانیم ابتدا طراحی کنیم که محیط نرم افزار موبایل و یا وب سایتمان به چه شکل باشد.
طراحی UI شامل طراحی اجزای گرافیکی مانند دکمهها، فرمها، منوها و همچنین ساختار و ترتیب این اجزا بر روی صفحه میشود.
مهمترین اهداف طراحی UI شامل:
- سهولت استفاده (Usability): این اصل به معنای ارائه یک رابط کاربری که برای کاربران قابل فهم و آسان باشد است. این شامل طراحی اجزا و جریان کاربری منطقی و ساده است.
- جذابیت (Attractiveness): UI باید جذاب و زیبا باشد تا کاربران را وادار به استفاده و تعامل با سیستم کند. این شامل انتخاب رنگها، ترکیبات فضا، نوع فونت و سایر عناصر ظاهری است.
- دسترسیپذیری (Accessibility): این اصل به معنای ارائه رابطی است که برای افراد با محدودیتهایی مانند ناتوانیهای بینایی یا حرکتی نیز قابل دسترس باشد.
- تناسب با منطق کاربر (Fit to User Mental Model): طراحی UI باید با منطق و فرضیاتی که کاربران در ذهن خود دارند همخوانی داشته باشد. به عبارت دیگر، باید به گونهای طراحی شود که انتظارات کاربران را برآورده کند.
برای رسیدن به این اهداف، معمولاً طراحان UI از ابزارهایی مانند نمودارهای جریان کاربری، wireframe ها، و prototyping استفاده میکنند. این ابزارها به آنها کمک میکنند تا طراحی خود را پیش از پیادهسازی نهایی آزمایش و بهبود دهند.
مراحل طراحی رابط کاربری
مراحل طراحی رابط کاربری (UI) میتواند بسته به روشها و فرایندهای مختلف، تغییر کند، اما به طور کلی مراحل زیر معمولاً در طراحی UI در نظر گرفته میشوند:
- تحلیل نیازمندیها (Requirements Analysis): در این مرحله، تیم طراحی با مشتری یا ستونهای مهم پروژه ارتباط برقرار کرده و نیازهای رابط کاربری را مشخص میکند. این شامل تحلیل کاربران، اهداف و نیازهای آنها، و تواناییهای سیستم است.
- تحقیق و طراحی اولیه (Research and Initial Design): در این مرحله، تیم طراحی اطلاعات بیشتری در مورد کاربران، رقبا، و موارد مرتبط با محصول جمعآوری میکند. سپس با توجه به اطلاعات جمعآوری شده، طرحهای اولیه را ایجاد میکند.
- طراحی رابط کاربری (UI Design): در این مرحله، اجزای مختلف رابط کاربری مانند دکمهها، فرمها، منوها و … طراحی میشوند. این شامل انتخاب رنگ، فونت، آیکونها و سایر عناصر گرافیکی است.
- پروتوتایپ (Prototyping): پروتوتایپها نمونههای قابل تعامل از رابط کاربری هستند که به کمک آنها میتوان اجازه داد تا کاربران به طور مستقیم با آنها تعامل کنند و بازخورد دریافت کنند.
- تست کاربری (User Testing): پس از ایجاد پروتوتایپ، تیم طراحی آن را به گروهی از کاربران ارائه میدهد تا بررسی کنند که آیا رابط کاربری برای آنها قابل فهم و ساده است یا خیر. بازخوردهای دریافت شده در این مرحله بهبودهای لازم را در طراحی اعمال میکند.
- پیادهسازی (Implementation): پس از تصویب طراحی نهایی، آن را به کد مناسب برای اجرا تبدیل میکنند. این مرحله شامل استفاده از HTML، CSS، JavaScript و دیگر فریمورکها و تکنولوژیهای مربوطه است.
- ارزیابی و بهبود (Evaluation and Iteration): پس از اجرا، رابط کاربری باید به طور مداوم ارزیابی شود تا مشکلات موجود شناسایی شده و بهبودهای لازم اعمال شود. این فرآیند ممکن است به صورت مداوم و به صورت چرخهای ادامه یابد.
6 نرم افزار محبوب طراحی UI
امروزه بسیاری از ابزارها و نرمافزارهای مختلف برای طراحی رابط کاربری (UI) وجود دارند. این نرمافزارها ابزارهای قدرتمندی هستند که به طراحان امکان میدهند رابطهای کاربری زیبا، کارآمد و قابل تعامل ایجاد کنند. در زیر شش نرمافزار معروف برای طراحی UI آورده شده است:
- Adobe XD: Adobe XD یکی از ابزارهای پرطرفدار برای طراحی UI است که توسط Adobe توسعه یافته است. این ابزار قدرتمند اجازه میدهد تا طراحان به سرعت پروتوتایپها و طراحیهای واکنشگرا را ایجاد کنند.
- Sketch: Sketch یکی دیگر از نرمافزارهای معروف برای طراحی UI است که به طور ویژه برای طراحی واکنشگرا و طراحی وب و موبایل مناسب است. این ابزار دارای افزونههای فراوانی است که کاربران میتوانند برای افزایش قابلیتهای آن استفاده کنند.
- Figma: Figma یک ابزار مبتنی بر وب برای طراحی UI است که امکان همکاری در زمان واقعی بین اعضای تیم را فراهم میکند. این نرمافزار به طور خاص مناسب برای تیمهایی است که در مکانهای مختلف قرار دارند.
- InVision Studio: InVision Studio یک ابزار طراحی جامع است که امکان طراحی UI، ایجاد پروتوتایپ و همچنین اجرای تست کاربری را فراهم میکند. این ابزار قدرتمند برای تیمهایی است که به دنبال یک راهکار چندمنظوره هستند.
- Axure RP: Axure RP یک ابزار پیشرفته برای طراحی و توسعه پروتوتایپهای پیچیده و تعاملی است. این ابزار به طور خاص برای طراحی رابطهای کاربری بزرگ و پیچیده مناسب است.
- Marvel: Marvel یکی دیگر از ابزارهای طراحی UI است که به طور ویژه برای طراحی واکنشگرا و پروتوتایپهای سریع مناسب است. این ابزار امکان همکاری آسان و به اشتراک گذاری طرحها را فراهم میکند.
همه این ابزارها قابلیتهای منحصر به فردی دارند و انتخاب بهترین نرم افزار برای شما بستگی به نیازها و ترجیحات شما دارد. بهتر است قبل از انتخاب، نیازهای خود را به دقت ارزیابی کنید و سپس نرم افزاری را انتخاب کنید که بهترین تطابق را با آنها دارد.
تجربه کاربری یا (UX) چیست؟
UX یا User Experience به تجربه کاربری اشاره دارد که به کلیت تجربه و احساساتی که یک فرد در اثر تعامل با یک محصول، سرویس یا سیستم دیجیتالی دارد، اشاره دارد. UX مرتبط با احساسات، تفکرات و تجربیاتی است که یک فرد در طول تعامل با محصول مشاهده میکند، از جمله کاربری از طریق وبسایت، نرمافزار، یا دستگاه موبایل.
عناصر کلیدی UX شامل موارد زیر هستند
استفاده آسان (Usability)
یکی از جنبههای مهم UX، استفاده آسان از محصول است. این شامل فهم آسان رابط کاربری، جلوگیری از خطاها و ارائه راهنمایی های لازم به کاربر برای استفاده بهینه از محصول میشود.
احساسات و ارتباطات (Emotions and Affordances)
UX همچنین به بررسی احساسات و تجربیاتی که کاربران در حین تعامل با محصول دارند، میپردازد. طراحی محصول باید احساسات مثبت و ارتباطات قوی با کاربران را ترویج کند.
منطق و ساختار (Logic and Structure)
یکی از چالشهای UX، ارائه یک ساختار منطقی و مفهومی برای کاربران است. طراحی باید با استفاده از منطق و ساختار مناسب، تجربه کاربری را بهبود بخشد.
بصری سازی (Visual Design)
بصری سازی یک جنبه مهم از UX است که به طراحی زیبا و جذاب محصول اشاره دارد. استفاده از رنگ، فونت، تصاویر و سایر عناصر گرافیکی برای ایجاد یک تجربه زیبا و جذاب برای کاربران بسیار مهم است.
توسعه و بهبود مستمر (Continuous Improvement)
UX یک فرآیند پویا است که نیازمند توسعه و بهبود مستمر است. بازخورد کاربران باید به عنوان یک بخش اساسی از فرآیند طراحی در نظر گرفته شود تا محصول بهبود یابد و با نیازهای کاربران همگام شود.
بنابراین، UX بیشتر از یک طراحی گرافیکی یا طراحی رابط کاربری است؛ این به تلاش برای ایجاد یک تجربه مثبت و مفید برای کاربران اشاره دارد که از تعاملی ساده و ارتباطات موثر شروع میشود و تا طراحی و توسعه محصول پایان مییابد.
تفاوت تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI) چیست؟
تفاوت اصلی بین UI (User Interface) و UX (User Experience) در این است که UI بر روی طراحی و اجزای گرافیکی و تعاملی یک محصول تمرکز دارد، در حالی که UX به شامل تجربه کاربری کلی که از تعامل با محصول به دست میآورد، میپردازد. به زبان سادهتر، UI مرتبط با ظاهر و حالت یک محصول است، در حالی که UX مرتبط با تجربه کلی کاربران از استفاده از آن محصول است.
در زیر تفاوتهای کلیدی بین UI و UX را مشاهده میکنید:
رابط کاربری (User Interface)
- مرتبط با طراحی اجزای گرافیکی مانند دکمهها، فرمها، منوها و غیره.
- مرتبط با ظاهر و حالت محصول، شامل استفاده از رنگها، فونتها، آیکونها و سایر عناصر ظاهری.
- هدف اصلی UI، ارائه یک رابط کاربری زیبا، کارآمد و قابل تعامل است.
- UI به عنوان بخشی از UX در نظر گرفته میشود، زیرا طراحی ظاهری محصول تأثیر مستقیمی بر تجربه کاربران دارد.
تجربه کاربری (User Experience) :
- مرتبط با تجربه کاربران از تعامل با محصول، شامل همه جنبههای تجربه از شروع تا پایان.
- مرتبط با تجربه کلی کاربران از استفاده از محصول، شامل فرآیند ثبتنام، پیدا کردن اطلاعات، انجام وظایف و غیره.
- هدف اصلی UX، ایجاد یک تجربه مثبت و مفید برای کاربران است که باعث رضایت و وفاداری آنها میشود.
- UX شامل اجزایی مانند استفاده آسان، ارتباطات موثر، و تأثیر محصول بر احساسات و ارتباطات کاربران است.
به طور خلاصه، UI وظیفه طراحی و ایجاد اجزای گرافیکی و تعاملی محصول را دارد، در حالی که UX مرتبط با تجربه کلی و احساسات کاربران از استفاده از آن محصول است.